مرجع موسیقی و آهنگ بی کلام | دانلود موسیقی و آهنگ کارائوکه و موزیک بی کلام خوانندگان مشهور قدیمی و جدید، موسیقی بی کلام پیانو و شاد
موسیقی با روح و جسم انسان ها آمیخته شده است و ایرانی ها نیز در امر موسیقی پیشتاز و ابداع گر هستند. نمونه این نوآوری را می توان در دستگاه موسیقی هفتگانه سنتی ایران دانست که هنوز هم در تمام جهان بینظیر است و اوازهای گوش نوازی را رقم میزنمد.
دستگاه موسیقی سنتی ایران شامل هفت دستگاه است که به دستگاههای هفتگانه شهرت دارند. این هفت دستکاه عبارت اند از: همایون، ماهور، شور، نوا، راست پنجگاه، سه گاه و چهارگاه.
امروز تصمیم داریم تا در رابطه با دستگاه راست پینجگاه صحبت کنیم.
دستگاه راست پنجگاه را یکی از پیچیده ترین دستگاهها می دانند که در حین پیچیدگی راحتترین دستگاه است. با دستگاه راست پنجگاه می توان به دستگاهها و آوازهای دیگر وارد شد زیرا این دستگاه ترکیبی از سایر مقامات موسیقی ایرانی است. به عنوان مثال به واسطه گوشه شکسته در دستگاه راست پنجگاه می‌توان به افشاری و بعد به عراق و از آنجا به بیات ترک رفت.
این دستگاه می تواند تمام حس و حالی که در دستگاههای موسیقی ایرانی وجود دارد را به تنهایی ایجاد نماید. آواز راست پنجگاه، آوازی با وقار و با ابهت است. دروافع آواز این دستگاه مانند خردمندی است که فرزندان خود را نصیحت می کند و به آنها پند و اندرز میدهد.
گوشه های این دستگاه دارای لطافت و ظرافت هایی هیتند که می توانند احساس آرامش را در شنونده ایجاد نمایند.
راست پنجگاه
بدون )واو( بین دو کلمه دستگاهی است بسیار قدیمی که مناسبت اسم آن احتمالأبه زمان ساسانیان می رسد و نام راست در موسیقی ممالک مسلمان چه مجاور و چه دور از ایران دیده می شود .خصوصیات دستگاه ماهور از آن هویداست ولی گوشه های دیگری متعلق به دستگاه های دیگر به آن راه می یابند و با فرودی به آن ختم می شوند. به عبارت دیگر (راست وپنجگاه)به معنی دستگاهی است که در آن نقش دو مقام راست و پنجگاه از همه مقامها مهمتر است.
گوشه‌های مهم دستگاه راست پنجگاه
توضیح برخی گوشه‌های مهم دستگاه راست پنجگاه
- درآمد: نت شاهد درجه اول است.
- روح افزا: با این گوشه به دستگاه نوا اشاره می‌شود.
- پنجگاه: با این گوشه روی درجه پنجم تاکید شده و به دستگاه نوا می‌رود.
- سپهر: به واسطه‌ی این گوشه به دستگاه راست پنجگاه باز می‌گردد؛ و روی نت درجه ششم تاکید می‌شود.
- عشاق: با این گوشه به دستگاه نوا وارد می‌شود و سپس به راست پنجگاه بازمی‌گردد.
- نیریز: با این گوشه وارد گوشه نیریز دستگاه نوا شده و سپس به راست پنجگاه بازمی‌گردد.
- بیات عجم: روی درجه پنجم تاکید دارد.
- بحر نور: به واسطه‌ی این گوشه وارد شور می‌شویم.
- مبرقع: با این گوشه از حالت شور خارج شده و وارد راست پنجگاه می‌شویم.
- طرز: این گوشه روی درجه پنج تاکید دارد و وارد دستگاه همایون می‌شویم.
- فرنگ: به واسطه این گوشه بعد از طرز باز به راست پنجگاه بازمی‌گردیم.
ارتباط دستگاه راست پنجگاه با دستگاه های دیگر
دستگاه راست پنجگاه با دستگاه ماهور نسبت های متعددی دارد. برای نمونه «درآمد راست» منطبق بر «درآمد ماهور» است. بر اساس متون موسیقایی به جا مانده از دوره قاجار مانند روایت میرزا عبدالله فراهانی و کلیات یوسفی به نظر می رسد که راست پنجگاه و ماهور از همان دوران در حکم دو دستگاه منفک و مستقل به شمار می آمده اند. اما به علت فقدان نسخه های مکتوب از آوازهای این دو دستگاه تشخیص دقیق نقاط اشتراک و افتراق آن دو ممکن نیست. اما بررسیهای انجام شده بر نت نویسی های مهدی قلی هدایت حاکی از آن است که وجه تمایز ماهور و راست پنجگاه نه بر حسب فاصله یا تونالیته که از منظر تاکید بر روی نت میباشد. از مهم ترین نتهای راست پنجگاه درجه دوم گام است که اجرای آن حالتی مشابه «گوشه داد» در ماهور به دست می دهد. هرمز فرهت بر این باور است که یک فاصله پنجم درست در درآمد راست پایین تر از همتای آن در ماهور اجرا می شود. محمدرضا لطفی نیز معتقد است که از وجوه تمایز راست پنجگاه و ماهور پیش از تحول مقام به دستگاه، تفاوت آن دو در نت «زیر پایه» بوده است. به این صورت که این نت در ماهور نیم پرده پایین تر از نت «زیر پایه» در راست پنجگاه بوده است. اما در زمان نگارش و تدوین ردیف موسیقی ایرانی این ظرایف و دقایق از میان رفته اند. دستگاه راست پنجگاه دارای ارتباطی ارگانیک با دیگر دستگاه های موسیقی ایرانی است. پرده گردانی به دیگر دستگاه ها از مشخصه های راست پنجگاه است. بر این مبنا، با فرض گرفتن نت دو در حکم نت پایه در راست پنجگاه، تغییر مایه از راست این گونه صورت می پذیرد: پرده گردانی به دستگاه نوا و مقام نوای سل با حرکت به درجه پنجم دستگاه راست پنجگاه صورت می گیرد. با کاستن یک ربع پرده از درجه سوم راست، پرده گردانی به مقام سه گاه رخ می دهد. با عزیمت به درجه پنجم راست، به دستگاه شور رسیده و نیز می توان به همین طریق به همایون نیز دست یافت. مایه اصفهان نیز با تغییر کلید آخر در نت پایه راست به دست می آید.
آهنگ هایی در دستگاه راست پنجگاه
به دلیل دشواری اجرای راست پنجگاه، تنوع و تعددی را که در قطعات دستگاه های دیگر شاهدیم در خلق آهنگ هایی در دستگاه راست پنجگاه نمی بینیم. از برجسته ترین نمونه های این دستگاه «آلبوم راست پنجگاه» است با تار نوازی محمدرضا لطفی و آواز محمدرضا شجریان. به همین ترتیب آلبوم «چشمه نوش» با صدای محمدرضا شجریان، «قافله سالار» که مشتمل بر تکنوازی تار محمدرضا لطفی در دستگاه راست پنجگاه است، و آلبوم های «ساز نو آواز نو» با هنرمندی گروه دستان، «بهاران آبیدر» با آهنگسازی هوشنگ کامکار، هر دو آلبوم با صدای شهرام ناظری، آلبوم «مقام صبر» از ساخته های پرویز مشکاتیان و با صدای علیرضا افتخاری، «بداهه نوازی در راست پنجگاه» با تارنوازی حسین علیزاده و تمبک و دف نوازی مجید خلج، و در نهایت «ساز و آواز راست پنجگاه» در آلبوم «چه آتش ها» با صدای همایون شجریان و آهنگسازی علی قمصری شناخته شده ترین آهنگ هایی در دستگاه راست پنجگاه هستند که می توان نام برد.
مطلب کاملی بود خداقوت و خسته نباشین🌹
چقدر عالی که نمونه آهنگهای این دستگاه رو هم معرفی کردین. ممنونم ازتون👍